ਸਰਬੰਸਦਾਨੀ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਦੀਆਂ ਆਪ ਸਭ ਨੂੰ ਲੱਖ-ਲੱਖ ਵਧਾਈਆਂ
ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਅੱਜ ਜਨਮ ਦਿਹਾੜਾ ਹੈ,ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ਰਧਾ ਤੇ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ,ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪਟਨਾ ‘ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ,ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪਰਉਪਕਾਰ ਤੇ ਤਿਆਗ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ,ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਪ੍ਰੇਮ, ਏਕਤਾ ਤੇ ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਪਾਠ ਪੜ੍ਹਾਇਆ,ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸਾਲ 1699 ‘ਚ ਵਿਸਾਖੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ,ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਨਿਆਂ, ਅਧਰਮ, ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਤੇ ਦਮਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਲੜਾਈ ਲੜਦਿਆਂ ਗੁਜ਼ਰਿਆ।
ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣ ਲਈ ਪੰਜ ਸਿਧਾਂਤ ਵੀ ਦੱਸੇ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ ਕਕਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,ਪੰਜ ਕਕਾਰਾਂ ‘ਚ ਇਹ ਪੰਜ ਚੀਜ਼ਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਲਸਾ ਸਿੱਖ ਦਾਰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ,ਇਹ ਹਨ ਕੇਸ, ਕੜਾਸ ਕ੍ਰਿਪਾਨ, ਕੰਘਾ ਤੇ ਕਛਹਿਰਾ,ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਂ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਖਾਲਸਾ ਵੇਸ ਪੂਰਣ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ,ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਸੰਗਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬੜੀ ਧੂਮ ਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਅੱਜ ਜਨਮ ਦਿਹਾੜਾ ਹੈ।
ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ਰਧਾ ਤੇ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ,ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪਟਨਾ ‘ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ,ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪਰਉਪਕਾਰ ਤੇ ਤਿਆਗ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ,ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਪ੍ਰੇਮ, ਏਕਤਾ ਤੇ ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਪਾਠ ਪੜ੍ਹਾਇਆ।
ਅੱਲ੍ਹਾ ਯਾਰ ਖਾਂ ਯੋਗੀ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹੈ ਦੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਲਾਸਾਨੀ ਸੀ,ਤੁਹਾਡੀ ਪੂਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਸੀ,ਉਹ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਿਸਦੀ ਦੁਨਿਆ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮਿਸਾਲ ਨਹੀਂ ,ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਲਿਖੀ,ਜਿਸ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਇੰਸਾਨ ਆਪਣੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੁਖ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਉਸ 42 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀ ਪੂਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇਕੇ ਈਸਵਰ ਦੇ ਦਰ ਉੱਤੇ ਅਰਜੋਈ ਕਰਣ ਲੱਗੇ ਸਨ।
ਤੁਸੀ ਜੀ ਉੱਚ ਕੋਟਿ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ , ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਦਿਆ ਵਿੱਚ ਸਰਬ ਕਲਾ ਸੰਪੂਰਣ , ਤਪੱਸਵੀ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਕੋਟਿ ਦੇ ਤਪੱਸਵੀ , ਗਰੇਹਸਥੀ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੰਪੂਰਣ , ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ਟਾ , ਮਹਾਨ ਚਿੰਤਕ , ਮਹਾਨ ਕਵੀ , ਮੇਰੀ ਕਲਮ ਵਿੱਚ ਉਹ ਤਾਕਤ ਨਹੀਂ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖ ਸਕੇ, ਤੁਸੀ ਜੀ ਦੀ ਜੀਵਨ ਕਥਾ ਸੁਣਕੇ ਮਨ ਸਹਜੇ ਹੀ ਵਿਸਮਾਦ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,ਬਹੁਤ ਜਿਹਾ ਸਹਿਤ ਤੁਹਾਡੇ ਜੀਵਨ ਉੱਤੇ ਲਿਖਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਉਹ ਸਭ ਵੀ ਤੁਛ ਸਿਰਫ ਹੀ ਹੈ ,ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਰੇ ਵਿਦਵਾਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੁਸਟ ਦਮਨ ਪਚਗਚ ਪਰਲਜਅਦ ਤਜਅਪੀ ਹਜ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹੈ ।
ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸਾਲ 1699 ‘ਚ ਵਿਸਾਖੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ,ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਨਿਆਂ, ਅਧਰਮ, ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਤੇ ਦਮਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਲੜਾਈ ਲੜਦਿਆਂ ਗੁਜ਼ਰਿਆ,ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣ ਲਈ ਪੰਜ ਸਿਧਾਂਤ ਵੀ ਦੱਸੇ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ ਕਕਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,ਪੰਜ ਕਕਾਰਾਂ ‘ਚ ਇਹ ਪੰਜ ਚੀਜ਼ਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਲਸਾ ਸਿੱਖ ਦਾਰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਹਨ ਕੇਸ, ਕੜਾਸ ਕ੍ਰਿਪਾਨ, ਕੰਘਾ ਤੇ ਕਛਹਿਰਾ,ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਂ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਖਾਲਸਾ ਵੇਸ ਪੂਰਣ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ।
ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਨੋਵੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਆਹ ਦੇ 27 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਮਾਤਾ ਗੁਜ਼ਰੀ ਜੀ ਦੀ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ 22 ਦਸੰਬਰ 1666 ਈ ਯ ( ਪੋਹ ਸੁਦੀ ਸਪਤਮੀ ਸੰਮਤ1723 ਬਿਕਰਮੀ ) ਦਿਨ ਬੁੱਧਵਾਰ ਸਮਾਂ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ( ਭੱਟ ਵਹੀਆ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ) ਨੂੰ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ( ਬਿਹਾਰ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ,ਤੁਸੀ ਜੀ ਦੇ ਲਿਖੇ ਬਚਿਤਰ ਡਰਾਮੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਭਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹੈ।
ਤੁਸੀ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਸਮਾਂ ਓਰੰਗਜੇਬ ਦਾ ਰਾਜ ਸੀ,ਚਾਰਾਂ ਤਰਫ ਲੋਕ ਜੁਲਮ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਸਨ, ਜਨਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੁਸੀ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਮਾਮਾ ਕਿਰਪਾਲ ਕੁਝ ਸਨ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ ਸਿੱਖੀ ਪ੍ਚਾਰ ਲਈ ਬਾਹਰ ਗਏ ਸਨ,ਤੁਸੀ ਜੀ ਦੇ ਆਗਮਨ ਉੱਤੇ ਸਾਰੇ ਨੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਹੀ,ਪਟਨੇ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀ 6 ਸਾਲ ( 1666 ਈ: ਵਲੋਂ 1672 ਈ:) ਤੱਕ ਰਹੇ, ਫਿਰ ਤੁਸੀ ਜੀ ਚੱਕ ਨਾਨਕੀ ( ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ) ਆ ਗਏ,ਜਿੱਥੇ ਤੁਸੀ ਜੀ 1672 ਈ ਯ ਵਲੋਂ 1675 ਈ ਯ ਤੱਕ ਰਹੇ ।
ਪਟਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਬਿਹਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਿੱਖੀ,ਚੱਕ ਨਾਨਕੀ ( ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ) ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ ਜੀ ਵਲੋਂ ਗੁਰਮੁਖਿ ਭਾਸ਼ਾ ਕੀ ਗਿਆਨ ਲਿਆ,ਤੁਸੀ ਅਰਬੀ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਮੁਨਸ਼ੀ ਪੀਰ ਮੋਹਮਦ ਕਾਜ਼ੀ ਵਲੋਂ ਸਿੱਖੀ,ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਭਾਸ਼ਾ ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਮੁਨਸ਼ੀ ਸਾਹਿਬ ਕੁਝ ਵਲੋਂ ਸਿੱਖੀ,ਤੁਸੀ ਇਹ ਸਭ ਭਾਸ਼ਾਏ 2 ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਗਏ,ਉੱਚ ਕੋਟਿ ਦੀ ਪੜਾਈ ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਮਟਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਪੰਡਤ ਕਿਰਪਾ ਸਾਗਰ ਦੱਤ ਵਲੋਂ ਲਈ।
ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਅਧਿਅਨ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਤੁਹਾਡੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਲਿਆ,ਗੁਰਮੁਖਿ ਲਿਖਣ ਦਾ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਵਿਦਵਾਨ ਭਰਾ ਹਰਜਸ ਰਾਏ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਬੈਠਕੇ ਸਿੱਖਿਆ,ਅੱਖਰ ਵਿਦਿਆ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਦਿਆ ਵੀ ਸਿੱਖੀ,ਘੋੜ ਸਵਾਰੀ ,ਨੇਜਾ ਚਲਾਨਾ , ਤੈਰਨਾ ਇਹ ਸਭ ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਭਰਾ ਬਜਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ਾਹਦਰਾ , ਇਲਾਕਾ ਵਜੀਰਾਬਾਦ ਵਲੋਂ ਸਿੱਖੀ,ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ 9 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਜਗਤ ਦੀ 64 ਵਿਦਿਆ ਸੀਖ ਲਈ ਸੀ।
ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਕੁੜਮਾਈ ਲਹੋਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਭਰਾ ਹਰਜਸ ਜੀ ਦੀ ਧੀ ਜੀਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 8 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 1673 ਈ: ਵਿੱਚ ਹੋਈ,ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੁਸੀ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕੀਤੀ,ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੀ ਉਮਰ 11 ਸਾਲ ਦੀ ਹੋਈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ 21 ਜੂਨ 1677 ਈ ਯ ਨੂੰ ਬੀਬੀ ਜੀਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਏ ,ਇਹ ਸਭ ਕਾਰਜ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕੋਲ ਗੁਰੂ ਦੇ ਲਹੋਰ ਵਿੱਚ ਹੋਏ।
ਤੁਸੀ ਜੀ ਦੀ ਦੂਜੀ ਵਿਆਹ 4 ਅਪ੍ਰੈਲ 1684 ਈ ਯ ਨੂੰ ਬਿਜਵਾੜਾ , ਜਿਲਾ ਹੋਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਰਾਮ ਸ਼ਰਣ ਦਾਸ ਖਤਰੀ ਜੀ ਦੀ ਧੀ ਬੀਬੀ ਸੁੰਦਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਈ,ਦੂਜੀ ਵਿਆਹ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ,ਤੁਸੀ ਜੀ ਦੇ ਘਰ 26 ਜਨਵਰੀ 1687 ਈ ਯ ਪੌਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ ਸੁੰਦਰੀ ਜੀ ਦੀ ਕੁੱਖ ਵਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੇਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ।
ਤੁਸੀ ਜੀ ਦੇ ਘਰ 4 ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਹੋਏ,ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ, ,ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਜੂਝਾਰ ਸਿੰਘ , ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ,ਫਹਿਤ ਸਿੰਘ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਧਰਮ ਨੂੰ ਸੱਮਝ ਲਿਆ ਸੀ,ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ 9 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਤੋ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ,ਲੜਾਈ ਦੇ ਚਲਦੇ ਵੀ ਕਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਆਉਣ ਦਿੱਤੀ ।
ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੀ ਮਰਿਆਦਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਪਰਾਂ ਦੇ ਰੱਖਿਆ,ਉਸ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀ ਵੈਸਾਖੀ ਦੇ ਦਿਨ 30 ਮਾਰਚ 1699 ਈ : ਨੂੰ ਕੇਸਗੜ ਸਾਹਿਬ ( ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ) ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾ ਕੀਤੀ,ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਸਾਜੇ,ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਲਹੌਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਭਾਈ ਦਿਆ ਸਿੰਘ ਜੀ , ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਭਾਈ ਧਰਮ ਸਿੰਘ , ਭਾਈਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਜਗੰਨਾਥ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ , ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੁਆਰਕਾ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ , ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬਿਦਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ ।
ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਸਭ ਵਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀਂਢ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਚੰਡੀ ਚਰਿੱਤਰ ਦੇ 227 ਛੰਦ ਲਿਖੇ ਨਾਲ ਵਿੱਚ ਚੰਡੀ ਚਰਿੱਤਰ ਦੀ 55 ਪੋਡਿਆ ਰਚੀ,ਉੱਥੇ ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾਵਤਾਰ , ਸ਼ਾਸਤਰ ਨਾਮਾ ਵੀ ਲਿਖੇ,ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਦੀ ਰਚਨਾ ਦੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1719 ਛੰਦ ਹੈ,ਇਸ ਵਿੱਚ 16 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਚਨਾਏ ਹੈ,ਇਸਦੇ 1428 ਅੰਕ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਾਪ ਸਾਹਿਬ , ਅਕਾਲ ਉਸਤਤ , ਬਚਿਤਰ ਨਾਟਕ , ਚੰਡੀ ਚਰਿੱਤਰ , ਚੰਡੀ ਚਰਿੱਤਰ ਦੂਸਰਾ , ਵਾਰ ਸ਼੍ਰੀ ਭਗੋਤੀ ਜੀ ਕੀਤੀ , ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ , ਚੌਵ੍ਹੀ ਅਵਤਾਰ , ਰੂਦਰ ਅਵਤਾਰ , ਸ਼ਬਦ ਹਜ਼ਾਰੇ , ਸਵਏ , ਖਾਲਸਾ ਮੇਹਮਾ , ਸ਼ਾਸਤਰ ਨਾਮ ਮਾਲਾ , ਚਰਿੱਤਰ ਪੱਖਾਨ , ਜ਼ਫਰਨਾਮਾ ਅਤੇ ਹਕਾਇਤ,ਪੂਰੇ ਕਾਵ ਬੰਨ ਦੀ ਗਿਣਦੀ 12,357 ਹੈ , ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਚਰਚਾ ਕਰਵਾਇਆ ।
ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜੰਗ ਜਿਵੇਂ ਹਾਲਾਤ ਵੇਖੇ,ਤੁਹਾਡੀ ਤਮਾਮ ਉਮਰ ਮਨੁਸ਼ ਜਾਂਦੀ ਦੇ ਕਲਿਆਣ ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ,ਤੁਸੀ 25 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 18 ਲੜਾਈ ਕੀਤੇ,ਦੁਨਿਆ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਜਰਨੈਲ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਸਨੂੰ ਇੰਨੀ ਮੁਸ਼ਕਲੋਂ ਦਾ ਸਾਮਣਾ ਕਰਣਾ ਪਿਆ ਹੋਵੇਗਾ,9 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਛੁੱਟ ਗਿਆ , ਮਸੰਦਾਂ ਦਾ ਭੈੜਾ ਪ੍ਚਾਰ , ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਮੁਗਲਾਂ ਦੀ ਹਰ ਰੋਜ ਦੀ ਛੇਡਖਾਨਿਆ।
ਛੋਟੇ ਲਾਲ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰਵਾ ਸਾਰਾ ਪਰਵਾਰ ਮਨੁਸ਼ ਜਾਂਦੀ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ,ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਿਗਰ ਤਾਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਰਵੇਸ਼ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਹੀ ਕਰ ਸੱਕਦੇ ਸਨ,ਤਲਵਾਰ ਬਾਜੀ ਅਤੇ ਧਨੁਸ਼ ਦੇ ਤੁਸੀ ਬੇ ਮਿਸਾਲ ਧਨੀ ਸਨ,ਤੁਸੀ ਦੀ ਕਲਮ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਤਾਕਤ ਸੀ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਨ ਵੀ ਕੀਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ, ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਆਨੰਦ ਜੀਵਨ ਅਸੀ ਲੋਗ ਜੀ ਰਹੇ ਹੈ ਉਹ ਗੁਰੁ ਜੀ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਵਲੋਂ ਹੀ ਹੈ ,ਜੋ ਗੁਰੁ ਜੀ ਨੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਉਸਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਕਰਜ਼ ਨਹੀਂ ਉਤਾਰ ਸਕਦਾ ।
ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਦੱਖਣ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਨਾਂਦੇੜ ਗਏ ,ਉੱਥੇ ਤੁਸੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤਾਂਤਰਿਕ ਮਾਧੋ ਦਾਸ ਵੈਰਾਗੀ ਦਾ ਹੰਕਾਰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ,ਉਹੋੂੰ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਣਾ 25 ਪ੍ਰਾਣੑਵਾਯੂ ਸੰਮਤ 1765 ਬਿਕਰਮੀ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਤਰਫ ਭੇਜਿਆ ,ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਤੁਸੀ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੀ, ਉਹ ਓਰੰਗਜੇਬ ਦੇ ਬਾਅਦ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਬਣਾ ਸੀ,ਗੁਰੁ ਜੀ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਣ ਲਈ ਵਜੀਰ ਖਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਲੂਣ ਹਰਾਮੀ ਪੈਂਦੇ ਖਾਂ ਦੇ ਪੋਤਰੋ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਗੁਲਸ਼ੇਰ ਖਾਂ ਅਤੇ ਜਮਸ਼ੇਦ ਖਾਂ ਸੀ,ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰ ਦਾਦਾ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਉਕਸਾਇਆ ਗਿਆ ,ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਦੋਨਾਂ ਦਿੱਲੀ ਮਾਤਾ ਸੁੰਦਰੀ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਗਏ, ਉੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਗੁਰੁ ਜੀ ਦਾ ਪਤਾ ਪੁੱਛਿਆ ,ਫਿਰ ਨਾਂਦੇੜ ਵਿੱਚ ਜਾਕੇ ਗੁਰੁ ਜੀ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਵਿੱਚ ਜਾਕੇ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਣ ਲੱਗੇ,ਇੱਕ ਦਿਨ ਸਮਾਂ ਪਾਕੇ ਦੋਨਾਂ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ ਦੀ ਗਲਤੀ ਦੀ ਸ਼ਰਮਾ ਮੰਗੀ ,ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰੁ ਜੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪਾਕੇ ਦੋਨਾਂ ਗੁਰੁ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ ।
ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਦੱਖਣ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਨਾਂਦੇੜ ਗਏ,ਉੱਥੇ ਤੁਸੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤਾਂਤਰਿਕ ਮਾਧੋ ਦਾਸ ਵੈਰਾਗੀ ਦਾ ਹੰਕਾਰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ, ਉਹੋੂੰ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਣਾ 25 ਪ੍ਰਾਣੑਵਾਯੂ ਸੰਮਤ 1765 ਬਿਕਰਮੀ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਤਰਫ ਭੇਜਿਆ,ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਤੁਸੀ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੀ ,ਉਹ ਓਰੰਗਜੇਬ ਦੇ ਬਾਅਦ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਬਣਾ ਸੀ ।
ਗੁਰੁ ਜੀ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਣ ਲਈ ਵਜੀਰ ਖਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਲੂਣ ਹਰਾਮੀ ਪੈਂਦੇ ਖਾਂ ਦੇ ਪੋਤਰੋ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਗੁਲਸ਼ੇਰ ਖਾਂ ਅਤੇ ਜਮਸ਼ੇਦ ਖਾਂ ਸੀ , ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰ ਦਾਦਾ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਉਕਸਾਇਆ ਗਿਆ, ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਦੋਨਾਂ ਦਿੱਲੀ ਮਾਤਾ ਸੁੰਦਰੀ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਗਏ , ਉੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਗੁਰੁ ਜੀ ਦਾ ਪਤਾ ਪੁੱਛਿਆ ,ਫਿਰ ਨਾਂਦੇੜ ਵਿੱਚ ਜਾਕੇ ਗੁਰੁ ਜੀ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਵਿੱਚ ਜਾਕੇ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਣ ਲੱਗੇ , ਇੱਕ ਦਿਨ ਸਮਾਂ ਪਾਕੇ ਦੋਨਾਂ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ ਦੀ ਗਲਤੀ ਦੀ ਸ਼ਰਮਾ ਮੰਗੀ ,ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰੁ ਜੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪਾਕੇ ਦੋਨਾਂ ਗੁਰੁ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ ।
ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਰਹਿਰਾਸ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਅੰਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਗੁਰੁ ਜੀ ਪਲੰਗ ਉੱਤੇ ਲਿਟੇ ਸਨ ਦੇ ਦੋਨਾਂ ਗੁਰੁ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਆਕੇ ਖੜੇ ਹੋ ਗਏ,ਹਰ ਰੋਜ ਆਉਂਦੇ ਸਨ ਇਸਲਈ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਕ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ,ਗੁਰੁ ਜੀ ਦੇ ਪਹਰੇਦਾਰ ਲਖਹਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦੀ ਦੇਰ ਸੀ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਗੁਰੁ ਜੀ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਮਸ਼ੇਦ ਖਾਂ ਨੇ ਪਿੱਠ ਉੱਤੇ ਦੋ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ, ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਝੱਟਕਾ ਦਿੱਤਾ ।
6 ਅਕਤੂਬਰ 1708 ਈ : ਨੂੰ ਤੁਸੀ ਜੀ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪੰਜ ਪੈਸੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਾਰੀਅਲ ਰੱਖ ਗੁਰਦਾ ਗੱਦੀ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ,ਘਾਵ ਜ਼ਿਆਦਾ ਡੂੰਘੇ ਸਨ ਇੱਕ ਦਿਨ ਧਨੁਸ਼ ਦੀ ਡੋਰੀ ਖਿੱਚਦੇ ਸਮਾਂ ਜਖਮਾਂ ਵਲੋਂ ਖੂਨ ਰੁੜ੍ਹੋ ਲਗਾ , ਤੁਸੀ ਜੀ ਭਰਾ ਦਿਆ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬੋਲੇ “ਅਸਾ ਨੂੰ ਮਹਾਂ ਕਾਲ ਦੇ ਵੱਲੋਂ ਸੱਦਿਆ ਆ ਗਿਆ ਹੈ , ਤੁਸਾ ਸਬਰ ਵਲੋਂ ਕੰਮ ਲੈਣਾ , ਅਸੀ ਉਸਦੀ ਦਰਗਾਹ ਵਿੱਚ ਜਾਵੇ ਰਹੇ ਆ ।
“”””””ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਖ਼ਾਲਸਾ, ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਫਤਿਹ “”””
ਕੁਛ ਲਿਖ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕੁੱਝ ਗਲਤੀਆਂ ਹੋਰ ਅੱਖਰ ਵਾਧਾ ਘਾਟਾ ਹੋ ਗਈਆਂ ਤਾਂ ਦਾਸ ਸਮਝ ਦਾ ਮਾਫੀ ਕਰਨਾ ਜੀ, ਧੰਨਵਾਦ
AZAD SOCH :- E-PAPER
ਹੋਰ ਵਧੇਰੇ ਖ਼ਬਰਾਂ ਅਤੇ update ਲਈ facebook page like ਅਤੇ twitter follow
